Sự Khác Biệt Giữa PR và Quảng Cáo: Hiểu Sâu Để Tối Ưu Chiến Lược

Câu hỏi “Sự khác nhau giữa quảng cáo và PR” luôn là một trong những chủ đề được quan tâm nhiều nhất trên các công cụ tìm kiếm. Nhiều doanh nghiệp vẫn còn nhầm lẫn giữa hai khái niệm này, dẫn đến việc triển khai chiến dịch kém hiệu quả. Tại letrongdai.vn, chúng tôi sẽ làm rõ PR là gì? Quảng cáo là gì? và phân tích chi tiết 10 sự khác nhau cơ bản giữa Quảng Cáo và PR để bạn đọc có cái nhìn toàn diện nhất.

PR (Quan Hệ Công Chúng) Là Gì?

PR là viết tắt của Public Relations, dịch sang tiếng Việt là Quan Hệ Công Chúng. Mặc dù các lý thuyết về PR phần lớn được du nhập từ nước ngoài, nhưng tại Việt Nam, PR vẫn thường bị hiểu sai hoặc đánh đồng với quảng cáo hay bán hàng trực tiếp. Việc hiểu sai PR là quảng cáo là hoàn toàn không chính xác. Bản chất của PR là xây dựng và duy trì mối quan hệ tích cực giữa một tổ chức (doanh nghiệp, cá nhân) và công chúng của họ.

Quảng Cáo Là Gì?

Quảng cáo (Advertising) là một hoạt động truyền thông có mục tiêu nhằm tăng cường mức tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ hoặc ý tưởng của doanh nghiệp. Quảng cáo đóng vai trò là phương tiện để kích thích nhu cầu của khách hàng, xây dựng nhận thức về sản phẩm và tạo dựng sự trung thành với thương hiệu thông qua các thông điệp được truyền tải một cách có chủ đích, thường là trả phí trên các kênh truyền thông đại chúng.

Tiếp Thị (Marketing) Là Gì?

Tiếp thị (Marketing) là một quy trình toàn diện bao gồm việc tìm hiểu và phát hiện ra nhu cầu của thị trường, sau đó đáp ứng những nhu cầu đó bằng cách cung cấp sản phẩm, dịch vụ hoặc giải pháp phù hợp, dựa trên nền tảng về sản phẩm, dịch vụ, hệ thống và các yếu tố khác mà doanh nghiệp đang sở hữu.

PR và Quảng Cáo: Ranh Giới Nào Khác Biệt?

Sau khi đã có cái nhìn sơ bộ về PR và Quảng cáo, chúng ta hãy đi sâu vào những điểm khác biệt cốt lõi:

• PR: Tập trung vào việc xây dựng, duy trì và phát triển mối quan hệ bền vững giữa tổ chức với các nhóm công chúng liên quan (khách hàng, nhân viên, nhà đầu tư, cộng đồng, truyền thông…). PR hướng đến việc tạo dựng uy tín, hình ảnh tích cực và sự thấu hiểu lẫn nhau, mang lại lợi ích song phương. Các hoạt động PR đa dạng, bao gồm: quan hệ với báo chí và truyền thông, quản trị khủng hoảng, PR nội bộ, xây dựng thương hiệu cá nhân/doanh nghiệp, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR), tổ chức sự kiện, tài trợ…
• Quảng cáo: Là hình thức tuyên truyền, quảng bá nhằm mục tiêu chính là giới thiệu thông tin sản phẩm, dịch vụ, thương hiệu hoặc ý tưởng đến đối tượng khách hàng. Mục đích cuối cùng là thúc đẩy hành vi mua sắm, tạo ra nhu cầu và định hình thói quen tiêu dùng thông qua các thông điệp kêu gọi hành động được chi trả trên các kênh truyền thông.

Tóm lại: PR không phải là quảng cáo. Trong khi quảng cáo tập trung vào việc bán hàng, PR tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ và danh tiếng.

Phân Biệt Giữa Tiếp Thị (Marketing) và Quảng Cáo

Tiếp thị (Marketing) là một khái niệm bao trùm, là một quá trình chiến lược bao gồm nhiều hoạt động liên kết chặt chẽ với nhau: từ nghiên cứu thị trường, phân tích đối thủ, lên kế hoạch chiến lược, phân bổ ngân sách, triển khai các kênh truyền thông, đo lường và tối ưu hóa hiệu quả. Mục tiêu của marketing là đảm bảo rằng ngân sách đầu tư mang lại lợi nhuận cao nhất cho tổ chức.

Trong khi đó, quảng cáo là một công cụ thực thi nằm trong kế hoạch marketing. Quảng cáo tác động trực tiếp vào tâm lý và hành vi của khách hàng, nhằm thuyết phục họ trở thành người mua hàng.

Có thể hình dung tiếp thị (marketing) như một chiếc bánh pizza khổng lồ. Mỗi phần của chiếc bánh đại diện cho một lĩnh vực đóng góp vào thành công chung: nào là nghiên cứu sản phẩm, nghiên cứu thị trường, lên kế hoạch truyền thông (media planning), quan hệ công chúng (PR), quảng cáo, chiến lược giá, hậu mãi khách hàng, phát triển cộng đồng…

10 Điểm Khác Biệt Quan Trọng Giữa Quảng Cáo và PR

1. Mục Tiêu Chính

Quảng cáo: Tập trung vào việc bán hàng, tăng doanh số, giới thiệu sản phẩm/dịch vụ mới.

PR: Xây dựng và duy trì danh tiếng, tạo dựng niềm tin, quản lý hình ảnh thương hiệu, thúc đẩy mối quan hệ tích cực với công chúng.

2. Chi Phí

Quảng cáo: Thường có chi phí cao, trả tiền cho không gian truyền thông (TV, báo, radio, mạng xã hội…).

PR: Chi phí có thể biến đổi. Một số hoạt động PR có thể tốn kém (tổ chức sự kiện lớn), nhưng nhiều hoạt động khác có thể miễn phí hoặc chi phí thấp (thông cáo báo chí, thuyết trình).

3. Sự Tin Cậy và Độ Uy Tín

Quảng cáo: Tỉ lệ tin cậy thường thấp hơn vì công chúng biết rằng doanh nghiệp đang trả tiền để truyền tải thông điệp.

PR: Thông tin được đăng tải bởi bên thứ ba (báo chí, truyền hình) thường có độ tin cậy cao hơn. Công chúng có xu hướng tin tưởng những gì họ đọc trên báo đài hơn là quảng cáo trực tiếp, bởi họ cho rằng thông tin đó phải có giá trị thực sự mới được đăng tải.

4. Kiểm Soát Nội Dung

Quảng cáo: Doanh nghiệp có toàn quyền kiểm soát nội dung, thông điệp, hình ảnh và thời gian phát sóng/xuất bản.

PR: Doanh nghiệp không có toàn quyền kiểm soát nội dung. Việc đăng tải thông tin phụ thuộc vào sự đánh giá và quan điểm của các nhà báo, biên tập viên, người phát ngôn của cơ quan truyền thông.

5. Thời Gian Tiếp Cận

Quảng cáo: Có thể được hiển thị liên tục hoặc theo lịch trình cụ thể, tạo ra tác động lặp đi lặp lại.

PR: Thường mang tính tức thời và đột phá. Tác động từ một bài PR chất lượng có thể lan tỏa nhanh chóng nhưng thông tin trên báo đài hiếm khi được lặp lại, đòi hỏi sự làm mới liên tục.

6. Phong Cách Viết Bài (Nội Dung)

Quảng cáo: Ngắn gọn, trực diện, sử dụng ngôn ngữ lôi cuốn, có thể mang nhiều cảm xúc, nhấn mạnh vào lợi ích sản phẩm và kêu gọi hành động mua sắm.

PR: Thường dài hơn, chi tiết, tập trung vào việc cung cấp thông tin khách quan, xây dựng câu chuyện có ý nghĩa, thể hiện sự chuyên nghiệp, sang trọng và uy tín của thương hiệu.

7. Khả Năng Tương Tác

Quảng cáo: Tương tác thường mang tính một chiều, tập trung vào việc tiếp nhận thông điệp.

PR: Khuyến khích sự tương tác hai chiều, tạo dựng đối thoại và lắng nghe phản hồi từ công chúng.

8. Phạm Vi Tiếp Cận

Quảng cáo: Hướng đến đối tượng khách hàng mục tiêu cụ thể, nhằm mục đích bán hàng.

PR: Tiếp cận rộng rãi hơn với nhiều nhóm công chúng khác nhau, bao gồm những người có thể không phải là khách hàng trực tiếp nhưng có ảnh hưởng đến thương hiệu.

9. Tính Thuyết Phục

Quảng cáo: Thuyết phục người tiêu dùng bằng cách nhấn mạnh tính năng, lợi ích và các chương trình khuyến mãi.

PR: Thuyết phục thông qua việc xây dựng uy tín, tạo dựng lòng tin và kể những câu chuyện có sức ảnh hưởng.

10. Đo Lường Hiệu Quả

Quảng cáo: Dễ dàng đo lường bằng các chỉ số như doanh số bán hàng, lượt truy cập, tỷ lệ chuyển đổi.

PR: Khó đo lường hơn, thường dựa vào các chỉ số như số lượng bài báo được đăng tải, mức độ phủ sóng truyền thông, sự thay đổi trong nhận thức của công chúng, phản hồi tích cực trên mạng xã hội.

7 Công Cụ PR Hiệu Quả Cho Tổ Chức

Một chiến lược PR hiệu quả cần sự kết hợp linh hoạt của nhiều công cụ khác nhau. Dưới đây là 7 công cụ PR quan trọng có thể mang lại hiệu quả đáng kể cho tổ chức của bạn:

• Community Involvement (Tham gia Cộng đồng): Bao gồm các hoạt động đóng góp cho cộng đồng, tài trợ sự kiện địa phương, tổ chức các buổi hội thảo hoặc cung cấp nguồn lực để giải quyết các vấn đề xã hội. Điều này giúp xây dựng hình ảnh doanh nghiệp có trách nhiệm và gắn kết với địa phương.
• Social Investment (Đầu tư Xã hội/Trách nhiệm Xã hội): Các hoạt động từ thiện, hỗ trợ các quỹ nhân đạo, bảo vệ môi trường… nhằm tạo dựng uy tín và hình ảnh đẹp trong mắt khách hàng và cộng đồng.
• Events (Tổ chức Sự kiện): Các sự kiện như ra mắt sản phẩm, hội thảo chuyên đề, đêm gala, tài trợ thể thao… giúp tăng cường nhận diện thương hiệu, tạo cơ hội kết nối và truyền tải thông điệp trực tiếp đến đối tượng mục tiêu.
• Lobbying (Vận động Chính sách/Vận động Hành lang): Nỗ lực tiếp cận và thuyết phục các cơ quan có thẩm quyền, giới hoạch định chính sách để ủng hộ hoặc thông qua các quyết định có lợi cho doanh nghiệp hoặc ngành. Cần lưu ý rằng công cụ này cần được thực hiện một cách minh bạch và chuyên nghiệp.
• Publications (Ấn phẩm): Phát hành các ấn phẩm như báo cáo thường niên, sách trắng, bản tin, brochure, tài liệu điện tử… chứa đựng thông tin hữu ích, chuyên sâu về doanh nghiệp, sản phẩm hoặc ngành hàng, phục vụ nhu cầu tìm hiểu của khách hàng và đối tác.
• News ​​​​​​​(Tin tức/Quan hệ Báo chí): Chủ động cung cấp thông cáo báo chí, tổ chức họp báo, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với các nhà báo, biên tập viên để các câu chuyện thành công, sản phẩm mới hoặc các hoạt động ý nghĩa của công ty được truyền thông đưa tin.
• Identity Media (Truyền thông Nhận diện Thương hiệu): Sử dụng các yếu tố nhận diện thương hiệu độc đáo và nhất quán như logo, slogan, bộ nhận diện thương hiệu, văn hóa công ty để tạo dấu ấn riêng, khác biệt với đối thủ cạnh tranh và dễ dàng được công chúng ghi nhớ.

Việc áp dụng hiệu quả các công cụ này đòi hỏi nhân sự PR phải có khả năng phân tích tình hình, nắm bắt xu hướng, đưa ra chiến lược phù hợp và quan trọng nhất là khả năng thuyết phục công chúng, xây dựng hình ảnh doanh nghiệp tích cực, đóng góp vào sự phát triển chung của công ty.

Bí Quyết Xây Dựng Kế Hoạch PR Hoàn Hảo

Những bước quan trọng để xây dựng một chiến lược PR thành công. (Nguồn: Internet)

Một kế hoạch PR được xây dựng bài bản sẽ là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa thế mạnh thương hiệu và đạt được các mục tiêu đề ra.

Dưới đây là 7 bước thiết yếu để bạn xây dựng một kế hoạch Quan hệ Công chúng thành công:

Bước 1. Xác định Mục Tiêu Quan Hệ Công Chúng:

Các mục tiêu PR cần phải rõ ràng, đo lường được và quan trọng nhất là phải phù hợp với mục tiêu kinh doanh tổng thể của doanh nghiệp. Ví dụ về các mục tiêu có thể bao gồm: nâng cao nhận diện thương hiệu, cải thiện hình ảnh thương hiệu trong mắt công chúng, tăng số lượng người tham dự sự kiện, hoặc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng địa phương.

Bước 2. Xác định Đối Tượng Mục Tiêu:

Hãy xác định rõ ràng nhóm công chúng mà bạn cần giao tiếp và gây ảnh hưởng. Ai là những người quan trọng đối với doanh nghiệp? Ai là những người có thể hỗ trợ hoặc ảnh hưởng đến các hoạt động của bạn? Ai sẽ bị tác động bởi các vấn đề liên quan đến doanh nghiệp? Hiểu rõ đối tượng mục tiêu giúp bạn xây dựng thông điệp và lựa chọn kênh truyền thông phù hợp.

Bước 3. Xây dựng Chiến lược cho Từng Mục Tiêu:

Khi lập kế hoạch, hãy cân nhắc cách bạn sẽ tiếp cận và giải quyết các thách thức để đạt được mục tiêu đề ra. Chiến lược ở đây bao gồm việc xác định các phương thức giao tiếp hiệu quả, thông điệp cốt lõi cần truyền tải và các hoạt động PR cần thực hiện.

Bước 4. Lựa chọn Tác Chiến (Chiến Thuật):

Xem xét cách bạn sẽ sử dụng các nguồn lực sẵn có để triển khai các chiến lược đã đề ra. Các chiến thuật PR chính là những “vũ khí” giúp bạn thực hiện kế hoạch một cách nhanh chóng và hiệu quả, ví dụ như tổ chức họp báo, viết bài đăng trên blog, hợp tác với người ảnh hưởng…

Bước 5. Thiết lập Ngân Sách:

Xác định rõ ràng nguồn ngân sách cần thiết cho việc triển khai kế hoạch PR, bao gồm các chi phí như: thuê địa điểm, chi phí truyền thông, in ấn tài liệu, chi phí đi lại, nhân sự… Ngân sách PR cần được xây dựng một cách hợp lý, phù hợp với ngân sách marketing chung của doanh nghiệp và đảm bảo hiệu quả đầu tư.

Bước 6. Lập Kế Hoạch Hành Động Cụ Thể:

Kế hoạch hành động chi tiết sẽ mô tả rõ ràng các hoạt động cụ thể cần thực hiện, ai sẽ là người chịu trách nhiệm, thời gian thực hiện và các phương tiện truyền thông sẽ được sử dụng để đạt được mục tiêu.

Bước 7. Đánh Giá Hiệu Quả:

Sau khi triển khai, hãy tiến hành đo lường và đánh giá xem liệu các mục tiêu PR đã đạt được hay chưa. Quan sát và thu thập phản hồi từ công chúng, truyền thông… để có cái nhìn khách quan về hiệu quả của chiến lược và rút ra bài học kinh nghiệm cho các chiến dịch tương lai.

Với 7 bước trên, bạn có thể xây